به گزارش مجله خبری نگار به نقل از روابط عمومی جهاددانشگاهی، آلودگیهایی که در صنعت نفت رخ میدهد معمولا دارای بخارهای هیدرو کربنی است که در برخی مواقع به چاههای فاضلاب و در محیطهای خانگی ورود میکند و حتی ممکن است باعث انفجار شود که در این شرایط برای سلامتی انسانهای ساکن در اطراف محیطهای آلوده خطرناک است؛ اغلب کارشناسان در عرصه محیط زیست معتقدند حل این معضلات با پیگیری راه حلهای سبز و با بهره گیری از محیط طبیعی بهترین انتخاب برای رهایی از این آلودگیها است؛ چراکه اگر بخواهیم از روشهای شیمیایی بهره بگیریم، خود منجر به ایجاد دیگر آلودگیها در محیط طبیعی میشود، اما بهره گیری از امکاناتی که محیط طبیعی در اختیارمان گذاشته است؛ نظیر کشت برخی میکرو ارگانیسمها برای پاک سازی یا تولید مواد پاک کنندهای که از باکتریها انتخاب هوشمندانه تری است؛ که معمولا از آن به عنوان راه حلهای سبز یاد میشود. در واقع از محیط برای پاکسازی خودش استفاده میشود معمولا این فرایند در نهایت منجر به حاصلخیزی خاک میانجامد.
در این رابطه کمال خدایی، رییس پژوهشکده علوم پایه کاربردی جهاددانشگاهی واحد شهید بهشتی و درباره مهمترین فعالیتهای این پژوهشکده که در راستای پاکسازی آلودگی نفتی از سطح خاک و آب است، توضیحاتی ارایه کرد و گفت: از آنجایی که آلودگیهای نفتی در کشور یک معضل همیشگی بوده است خوشبختانه ما توانستیم فناوریهای متعددی را در زمینه رفع این آلودگیها ایجاد کنیم. هدفمان بالا بردن سرعت پاک سازی محیطهایی است که به آلایندههای نفتی آلوده شده است. در واقع با شناسایی منشا آلودگی و توسعه فناوریها توانستیم سرعت پاکسازی آلودگی نفتی را بالا ببریم.
وی ادامه داد: عمده فعالیت ما در حوزه بالادستی و مسائل زیست محیطی نفت است، همواره ما تلاشمان بر این است که زنجیرهای از فناوریها که بتواند تمام آلودگیهای نفتی آب و خاک را پاکسازی کند را به کار بگیریم. خوشبختانه به دانش فنی آن رسیده ایم و در حال حاضر توانایی رقابت با شرکتهای بزرگ بین المللی را داریم؛ به عبارت دیگر امروز ما در مرز دانش حرکت میکنیم.
رییس پژوهشکده علوم پایه کاربردی جهاددانشگاهی شهید بهشتی در تشریح پاکسازی حوضچههای پسماند نفتی گفت: یکی از فناوریهایی که تولید کردیم دستگاه تصفیه حوضچه پسماند بود که دارای ترکیبات نفتی تجزیه ناپذیر است. در واقع با روش بیولوژیکی باکتریهای مضر جامانده در محل پسماندهای نفتی جداسازی و در مرحله بعد محیط به طور کامل پاک سازی میشود.
به گفته خدایی، با برداشت و کشت باکتریها از محیط آلوده توانستیم پودری را تولید کنیم که به پاکسازی محیط خاکی و خشک میانجامد.
وی افزود: خوشبختانه امروز ما جزو معدود کشورهای تولید کننده این پودر میکروبی هستیم و در عرصه رقابت با کشورهای پیشرو در این زمینه عملکرد قابل قبولی داریم. گفتنی است، با مخلوط آن با آب، مادهای حاصل میشود که میتوان روی خاکهای آلوده و آلودگیهای نفتی اسپری کرد تا بعد از دو الی سه هفته، آلودگیها به روش بیولوژیکی پاکسازی و در نهایت همان ترکیبات نفتی تبدیل به کود بیولوژیک یا بیومس شود که خاک را حاصلخیز میکند. با این روش پاک سازی، حجم و وسعت آلودگی اهمیت زیادی ندارد.
رییس پژوهشکده علوم پایه کاربردی جهاددانشگاهی شهید بهشتی درباره لجن زداییهای نفتی که معضلی مهم در محیط زیست است گفت: یکی دیگر از فناوریهای جهاد دانشگاهی واحد شهید بهشتی طراحی سامانه پرتابل لجن زدایی نفت است و بر همین اساس میتوانیم صد تن لجن نفتی که آغشته به مولکولهای سنگین است را در طول یک روز پاکسازی کنیم؛ آنچه از این پاکسازی حاصل میشود آب و نفت بازیافت شده و خاکی است که یک الی دو درصد آلودگی دارد که آن هم با پاشیدن پودر میکروبی گفته شده به خاک تمیز میشود. گفتنی است این فناوری برای پاکسازی آلودگیهای دریا هم کاربرد دارد.
وی در ادامه درباره دیگر فناوری تولید شده از سوی این نهاد پژوهشی که برای گند زدایی کردن دریاها تولید شده است گفت:از دیگر دستاوردهای پژوهشکده علوم پایه کاربردی جهاد دانشگاهی واحد شهید بهشتی تولید محصولی است که تا پیش از آن وارداتی بود و هزینه زیادی را برای خرید آن باید متقبل میشدیم؛ این محصول محو کننده لکههای نفتی از سطح دریاها و دریاچههایی است که مقصد نهایی زبالههای نفتی پالایشگاهها است. در واقع این محلول روی آلودگی پاشیده میشود و بعد از ۱۰ دقیقه آلودگی از بین میرود و لکههای نفتی را به امولسیونهای بسیار ریز تبدیل میکند به عبارت دیگر لکههای نفتی تبدیل به نقاطی از مایع میشود که قابل جدا سازی از آب دریا است. علت پاک کندگی سریع این محلول این است که آنزیمهای بیولوژیکی موجود در آن آلودگی را در معرض میکرو ارگانیسمهای متعدد قرار میدهد تا به سرعت حذف شود.
خدایی در ادامه درباره به کارگیری فناوری ازدیاد برداشت نفتی گفت: از دیگر فعالیتهای فناورانه این نهاد پژوشی در جهاد دانشگاهی که تا کنون در ایران به آن پرداخته نشده بود به کارگیری روشهای ازدیاد برداشت از میادین نفتی با استفاده از فناوری شکافت هیدرولوژیکی است؛ این فناوری با افزایش فشار سیال در مخزن باعث شکستگی در سنگ مخزن میشود و برداشت نفت افزایش مییابد؛ هدفمان از راه اندازی چنین فرایندی بومی سازی این فناوری در کشور و جلوگیری از برون رفت ارز برای خرید آن از کشورهای صاحب فناوری است.
خدایی ادامه داد: سامانه دیگری برای احیای چاههای متروکه نفتی در این نهاد پژوهشی راه اندازی شده است.
رییس پژوهشکده علوم پایه کاربردی جهاددانشگاهی شهید بهشتی در تشریح این سامانه گفت: همواره هزینه حفاری چاههای متروکه بسیار بالاست؛ فناوری که ما برای این منظور ایجاد کردیم به صرفه جویی اقتصادی زیادی میانجامد و علاوه بر آن با محیط زیست سازگاری زیادی دارد.